Μυκητιάσεις δέρματος, νυχιών, τριχωτού κεφαλής

Οι μυκητιασικές λοιμώξεις του δέρματος περιλαμβάνουν τη μυκητίαση του δέρματος, των τριχών και των ονύχων οι οποίες προκαλούνται από μικροοργανισμούς που ονομάζονται μύκητες.

Δεν απειλούν τη ζωή του ανθρώπου, ωστόσο μπορεί να γίνουν επίμονες και να μας ταλαιπωρήσουν αρκετά. Ανάλογα με τον μύκητα που έχει προκαλέσει τη λοίμωξη, οι μυκητιάσεις του δέρματος διαχωρίζονται σε δερματοφυτίες, καντιντιάσεις, πιτυροσπορώσεις και ασυνήθεις μυκητιάσεις προκαλούμενες από σπάνια είδη μυκήτων. Διάφορα είδη μυκήτων προτιμούν διαφορετικές περιοχές του σώματος κάθε φορά.

Οι συνηθέστερες μορφές μυκητίασης δέρματος είναι οι ακόλουθες:

Τι είναι η επιδερμοφυτία των μεσοδακτύλιων πτυχών (athlete’s foot)

Πρόκειται για μια επιφανειακή μυκητιασική λοίμωξη του δέρματος, η οποία προσβάλει κυρίως το δέρμα  στις μεσοδακτύλιες πτυχές και μπορεί να επεκταθεί στο δέρμα των ποδιών και των χεριών, αλλά και στα νύχια. Οφείλεται συνήθως σε μύκητες του γένους Trichophyton.

Οι συγκεκριμένοι μύκητες προτιμούν τις υγρές και θερμές συνθήκες, γι’αυτό και αναπτύσσονται ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες κατά την διάρκεια των οποίων υπάρχει έντονη εφίδρωση. Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι πιο επιρρεπή σε αυτή την μυκητίαση, γιατί μολύνονται από τους κοινόχρηστους χώρους (κολυμβητήριο, πισίνα κλπ).

Συμπτώματα athlete’s foot

Τα πρώτα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο κνησμό καθώς και άσχημη μυρωδιά στο σημείο της μόλυνσης. Στη συνέχεια το δέρμα γίνεται άσπρο, λόγω της διαβροχής της επιδερμίδας, ενώ υπάρχουν λέπια και διαβρώσεις.

Κλασικά προσβάλλονται τα δάχτυλα, με το διάστημα μεταξύ τέταρτου και πέμπτου δακτύλου να είναι αυτό που προσβάλλεται συχνότερα. Πιο σοβαρές λοιμώξεις μπορούν να εξαπλωθούν στο πέλμα του ποδιού ή ακόμη και στην ραχιαία επιφάνεια σε κάποιες περιπτώσεις δίνοντας ψευδώς την εικόνα αλλεργικής δερματίτιδας, καθώς και στα νύχια.

Θεραπεία athlete’s foot

Ο δερματολόγος θα σας χορηγήσει αντιμυκητιασικές κρέμες. Σημαντικό ρόλο παίζει και η καθημερινή φροντίδα, αφού καλό είναι να καθαρίζεται και να σκουπίζεται καλά το δέρμα ανάμεσα στα δάχτυλα.

Καλό είναι επίσης να περιοριστεί η χρήση αθλητικών παπουτσιών και να προτιμούνται οι βαμβακερές κάλτσες, αντί για τις συνθετικές, γιατί αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά την εφίδρωση.

Δερματοφυτία ψιλού δέρματος (tinea corporis)

Τι είναι η μυκητίαση ψιλού δέρματος και τι συμπτώματα έχει

Είναι γνωστή και ως δερματοφυτία ψιλού δέρματος. Εμφανίζεται συνήθως ως μια ή περισσότερες ερυθρές κηλίδες με λέπι, σε σχήμα κύκλου, οι οποίες μεγαλώνουν περιφερειακά, ενώ το κέντρο τους σταδιακά ‘καθαρίζει’.

Οι βλάβες αυτές εντοπίζονται συνήθως στην πλάτη, καθώς και σε άνω και κάτω άκρα. Συχνότερα αίτια είναι τα δερματόφυτα Trichophyton rubrum, Trichophyton tonsurans και Microsporum canis

Θεραπεία μυκητίασης ψιλού δέρματος

Ο δερματολόγος θα σας χορηγήσει αντιμυκητιασικές κρέμες. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις είναι πιθανή η χορήγηση εκ του στόματος αντιμυκητιασικών φαρμάκων.

Η επιλογή της τοπικής ή συστηματικής αγωγής, ή ακόμα ο συνδυασμός και των δύο, εξαρτάται από την βαρύτητα της νόσου και την ύπαρξη λοιπών συννοσηροτήτων.

Μυκητίαση τριχωτού κεφαλής (tinea capitis)

Τι είναι η μυκητίαση τριχωτού κεφαλής και τι συμπτώματα έχει

Η επιφανειακή αυτή μυκητιασική λοίμωξη του δέρματος του τριχωτού της κεφαλής, αφορά κυρίως παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας.

Συνήθως εμφανίζεται ως ένα ή περισσότερα ‘γυμνά’ μπαλώματα στο τριχωτό της κεφαλής ανάμεσα στα μαλλιά.

Κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει ήπια απολέπιση στο τριχωτό, ενώ σπανιότερα μπορεί να υπάρχουν έντονα φλεγμονώδεις βλάβες με πύον

Θεραπεία μυκητίασης τριχωτού κεφαλής

Ο δερματολόγος αρχικά θα χορηγήσει αντιμυκητιασικές κρέμες και ειδικά σαμπουάν και θα συλλέξει κάποια λέπια και τρίχες από το κεφάλι του παιδιού και θα τα στείλει για μια ειδική εξέταση (άμεση μικροσκόπηση και καλλιέργεια).

Ανάλογα με το αποτέλεσμα της καλλιέργειας πιθανότατα θα χρειαστεί η χορήγηση εκ του στόματος αντιμυκητιασικών φαρμάκων.

Μυκητίαση των μηρογεννητικών πτυχών (tinea cruris)

Τι είναι η μυκητίαση μηρογεννητικών πτυχών και τι συμπτώματα έχει

Εμφανίζεται συνήθως σε παχύσαρκους άνδρες. Συνηθέστερα προσβάλλονται οι μηροβουβωνικές περιοχές και οι γλουτοί.

Εμφανίζεται με τη μορφή μιας καλά αφοριζόμενης ερυθρής πλάκας που αρχικά εντοπίζεται μονόπλευρα, αλλά στη συνέχεια επεκτείνεται αμφοτερόπλευρα.

Η επιφάνειά της μπορεί να έχει λέπια ή εφελκίδα και η περιφέρεια να είναι επηρμένη και φυσαλιδώδης.

Θεραπεία μυκητίασης μηρογεννητικών πτυχών

Ο δερματολόγος θα σας χορηγήσει αντιμυκητιασικές κρέμες. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις είναι πιθανή η χορήγηση εκ του στόματος αντιμυκητιασικών φαρμάκων.

Η επιλογή της τοπικής ή συστηματικής αγωγής, ή ακόμα ο συνδυασμός και των δύο, εξαρτάται από την βαρύτητα της νόσου και την ύπαρξη λοιπών συννοσηροτήτων.

Ονυχομυκητίαση (tinea unguium)

Τι είναι η ονυχομυκητίαση

Πρόκειται για λοιμώξεις που προσβάλλουν τα νύχια στα άνω και κάτω άκρα. Οφείλονται κατά 90% σε δερματόφυτα και κατά 10% σε ζυμομήκυτες και νηματοειδείς μύκητες. Αποτελούν το ένα τρίτο των μυκητησιακών λοιμώξεων του δέρματος.

Η συχνότητα στα παιδιά μικρότερα των 16 ετών κυμαίνεται μεταξύ 0,2-2,6 %.

Συμπτώματα ονυχομυκητίασης

Η ονυχομυκητίαση ξεκινά από το ελεύθερο άκρο των νυχιών με την μορφή δυσχρωμίας. Το χρώμα των νυχιών γίνεται σιγά-σιγά κίτρινο. Στη συνέχεια παρατηρείται πάχυνση του νυχιού, ενώ η ονυχιαία πλάκα ‘ξεκολλάει’ από την βάση και γίνεται εύθραυστη.

Θεραπεία ονυχομυκητίασης

Η μυκητίαση των νυχιών στα παιδιά δεν απαιτεί πάντοτε συστηματική θεραπεία, ειδικά αν η βλάβη αφορά μόνο ένα νύχι, ή αν η βλάβη περιορίζεται στην έξω επιφάνεια του νυχιού καταλαμβάνοντας περιοχή μικρότερη από το 50% του συνόλου του νυχιού. Επομένως, τις περισσότερες χορηγούνται ειδικά τοπικά αντιμυκητιασιακά φάρμακα.

Εάν χρειαστεί συστηματική αγωγή αυτή, μπορεί να διαρκέσει από 6-12 εβδομάδες συνεχόμενα, ή να ακολουθηθεί θεραπεία ώσεων, δηλαδή μια εβδομάδα τον μήνα για 3-5 μήνες. Ανάλογα με το περιστατικό, η συστηματική και η τοπική θεραπεία μπορούν να συνδυαστούν, για καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Καντιντιάσεις 

Τι είναι οι καντιντιάσεις και τι συμπτώματα έχουν

Πρόκειται για λοιμώξεις που οφείλονται στο μύκητα Candida. Ανάλογα με την περιοχή που προσβάλουν υπάρχουν τρεις τύποι:

• καντιντίαση στοματικής κοιλότητας. Είναι συνηθισμένη κυρίως στα βρέφη και εμφανίζεται με την μορφή άσπρων πλακών που μοιάζουν με γάλα, οι οποίες δεν μπορούν να ξεκολλήσουν.
• καντιντίαση δέρματος. Προσβάλει δέρμα και νύχια και εμφανίζεται με κόκκινες πλάκες με υγρή επιφάνεια, ή με την κλασσική εικόνα της ονυχομυκητίασης.
• συστηματική καντιντίαση. Πρόκειται για πολύ σπάνια και σοβαρή λοίμωξη. Προσβάλλει παιδιά με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Θεραπεία κατιντίασεων

Οι κατιντιάσεις θεραπεύονται κι αυτές με αντιμυκητισιακά φάρμακα.

Ποικιλόχρους Πιτυρίαση

Τι είναι η ποικιλόχρους πιτυρίαση

Πρόκειται για μία πολύ συχνή δερματοπάθεια που προκαλείται από ζυμομύκητες του γένους Malassezia.

Η ποικιλόχρους πιτυρίαση προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλλα, αλλά εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα νεαρής ηλικίας.

Πρόκειται για μη μεταδοτική πάθηση.

Συμπτώματα ποικιλόχρους πιτυρίασης

Χαρακτηρίζεται από λευκές ή ερυθρο-καφέ κηλίδες στο δέρμα, οι οποίες φέρουν ήπια απολέπιση.

Εντοπίζεται κυρίως στα άνω τμήματα του κορμιού όπως ώμοι, βραχίονες, αντιβραχίονα, λαιμό και επιγάστριο.

Θεραπεία ποικιλόχρους πιτυρίασης

Χορηγούνται αντιμυκητησιακά σαμπουάν και σπρέι, ενώ σε πιο σοβαρά περιστατικά δίνονται χάπια από το στόμα. Κατά τους θερινούς μήνες γίνεται προληπτική εφαρμογή (1-2 φορές την εβδομάδα) της τοπικής θεραπείας για να αποφευχθούν τυχόν υποτροπίες.

Ενδιαφέρον έχει το ότι ακόμα και μετά την θεραπεία μπορεί να παραμείνουν λευκές κηλίδες, οι οποίες επανερχόνται στο φυσιολογικό χρώμα του δέρματος μετά από μερικούς μήνες.