Παθήσεις Τριχών
Οι τρίχες στο κεφάλι μας, ή εν γένει σε όλο μας το σώμα μπορεί να παρουσιάσουν πολλών ειδών παθήσεις. Οι πιο συνηθισμένες είναι οι ακόλουθες:
- Πιτυρίδα – πρόκειται για την απολέπιση (ξεφλούδισμα) των επιφανειακών νεκρών κυττάρων του δέρματος
- Σμηγματόρροια – πρόκειται για την υπερβολική λιπαρότητα του τριχωτού της κεφαλής
- Σμηγματορροϊκή Δερματίτιδα – πρόκειται για μια δερματοπάθεια που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη φλεγμονής με συνοδό απολέπιση στο δέρμα του τριχωτού και συνοδεύεται από ήπιο κνησμό.
- Ανδρογενετική Αλωπεκία – αποτελεί την συχνότερη αιτία προοδευτικής απώλειας μαλλιών σε γυναίκες και άντρες. Οφείλεται στην αλληλεπίδραση γενετικών και ορμονικών παραγόντων (δράση ανδρογόνων, σε ευαίσθητα σε αυτά, τριχοθυλάκια).
- Γυροειδής Αλωπεκία – αποτελεί ένα αυτοάνοσο νόσημα που προσβάλλει τις τρίχες στο κεφάλι και το σώμα. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η ανομοιόμορφη τριχόπτωση. Η τριχόπτωση μπορεί να περιοριστεί σε ένα σημείο, ή σπάνια, να οδηγήσει σε πλήρη απώλεια των τριχών.
- Τριχόπτωση – έτσι αποκαλείται η πτώση των μαλλιών του ανθρώπου από το τριχωτό της κεφαλής. Υπάρχει η φυσιολογική τριχόπτωση (πτώση 50-100 τριχών την ημέρα) και η παθολογική (πτώση >100 τριχών την ημέρα).
Πιτυρίδα
Όταν κάποιο άτομο έχει έντονη λιπαρότητα στο τριχωτό της κεφαλής του, τότε παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση λευκών νιφάδων σε αυτό. Αυτή η κατάσταση απαντάται συχνότερα κατά την εφηβεία, όταν η παραγωγή των ανδρογόνων είναι ακόμα «εκτός ισορροπίας».
Θεραπεία πιτυρίδας
Η συνηθισμένη, ήπια πιτυρίδα, μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς με τη συχνή χρήση ενός κατάλληλου σαμπουάν, μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Φαρμακευτικά σαμπουάν που περιέχουν zinc pyrithione, πίσσα ή selenium oxide είναι συνήθως αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της ήπιας πιτυρίδας, που είναι μία πάθηση χωρίς άλλες επιπτώσεις ή επιπλοκές. Ο δερματολόγος σας θα σας καθοδηγήσει στην σωστή επιλογή προϊόντος.
Σμηγματόρροια
Η έντονη παραγωγή σμήγματος ονομάζεται σμηγματόρροια. Συνήθως κορυφώνεται κατά την διάρκεια της εφηβείας και στη συνέχεια υποχωρεί.
Σε αντίθεση με τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η λιπαρότητα στη σμηγματόρροια δεν σχετίζεται με φλεγμονή, κνησμό ή με την δημιουργία ‘κρούστας’ στο τριχωτό. Εφόσον αποκλείσει επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως ισχυρά σαμπουάν, ερεθιστικά καλλυντικά κτλ., ο δερματολόγος σας θα καθορίσει την κατάλληλη αγωγή.
Σμηγματορροϊκή Δερματίτιδα
Πρόκειται για μία συχνή, φλεγμονώδη, βλατιδολεπιδώδη δερματοπάθεια που επηρεάζει κυρίως το τριχωτό της κεφαλής και το πρόσωπο. Οι περίοδοι που κορυφώνεται η εμφάνισή της είναι οι πρώτοι 3 μήνες της ζωής, όταν και είναι γνωστή ως ‘βρεφική νινίδα’, καθώς και οι ηλικίες μεταξύ 30-70 ετών.
Αίτια Σμηγματορροϊκής Δερματίτιδας
Η παθογένεια αυτής της συχνής διαταραχής φαίνεται να συσχετίζεται με την παρουσία του λιπόφιλου ζυμομύκητα Pityrosporum ovale.
Ο αριθμός των ζυμομυκήτων έχει συσχετισθεί με τη σοβαρότητα της νόσου, ενώ η μείωση του πληθυσμού τους εμφανίζεται ως ανταπόκριση στη θεραπεία.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ο P. ovale αφθονεί επίσης στο τριχωτό της κεφαλής ανθρώπων οι οποίοι δεν εκδηλώνουν κλινικά σημεία της νόσου. Φαίνεται λοιπόν ότι ο ζυμομύκητας είναι παθογόνος μόνο σε προδιατεθειμένα άτομα.
Άλλα αίτια της νόσου που αφορούν όμως κυρίως ενήλικες, περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, το στρες, διάφορα νευρολογικά και ενδοκρινολογικά νοσήματα(π.χ. Parkinson), λοίμωξη από HIV, καθώς και συνοδές δερματοπάθειες (π.χ. ακμή).
Συμπτώματα Σμηγματορροϊκής Δερματίτιδας
Τα πιο εμφανή χαρακτηριστικά της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας είναι:
- η έντονη λιπαρότητα του τριχωτού και των μαλλιών
- λιπαρές, κιτρινωπές νιφάδες που καταλήγουν να γίνονται κρούστες και καλύπτουν κόκκινες, φλεγμονώδεις και υγρές περιοχές του δέρματος του κεφαλιού
- συνοδός κνησμός στην πάσχουσα περιοχή
Θεραπεία Σμηγματορροϊκής Δερματίτιδας
Ο Δερματολόγος σας θα σας συστήσει ειδικά σαμπουάν και τοπικά σκευάσματα ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και την βαρύτητα της νόσου.
Ανδρογενετική Αλωπεκία
Η αραίωση των μαλλιών στην ανδρογενετική αλωπεκία συνήθως αρχίζει μετά τα 20-25 χρόνια και εξελίσσεται σταδιακά.
Στις γυναίκες γίνεται πιο έντονη κοντά στην κλιμακτήριο. Μέχρι τότε προστατεύονται από τα οιστρογόνα τους. Η ανδρογενετική αλωπεκία οφείλεται στην αλληλεπίδραση γενετικών και ορμονικών παραγόντων (δράση ανδρογόνων, σε ευαίσθητα σε αυτά, τριχοθυλάκια).
Τα πιο συνηθισμένα σημεία εμφάνισης της στους άνδρες είναι το μπροστινό τμήμα του τριχωτού της κεφαλής και οι κροταφικές χώρες. Η γυναικεία ανδρογενετική αλωπεκία εμφανίζεται συνήθως στο κεντρικό τμήμα του τριχωτού της κεφαλής, ενώ η περιφέρεια παραμένει άθικτη.
Αντιμετώπιση Ανδρογενετικής Αλωπεκίας
Σε γυναίκες όπου η ανδρογενετική αλωπεκία συνοδεύεται από διαταραχές εμμήνου ρύσης και δασυτριχισμό, πρέπει να γίνεται εργαστηριακός ορμονικός έλεγχος για τον αποκλεισμό υπερανδρογοναιμίας. Επίσης καλό είναι να ελέγχεται η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και η τυχόν ύπαρξη σιδηροπενικής αναιμίας.
Η χρήση τοπικής μινοξιδίλης αποτελεί την βασική θεραπευτική επιλογή. Επιπλέον υπάρχουν φάρμακα, στοχεύουν το ένζυμο που είναι υπεύθυνο για τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη.
Η φιναστερίδη είναι περισσότερο αποτελεσματική στα πρώτα και μεσαία στάδια της νόσου, καθώς και σε ασθενείς νεαρής ηλικίας. Άλλες θεραπευτικές επιλογές κατά της ανδρογενετικής αλωπεκίας περιλαμβάνουν την μεταμόσχευση μαλλιών.
Γυροειδής Αλωπεκία
Πρόκειται για ένα αυτοάνοσο νόσημα που προσβάλλει τις τρίχες οι οποίεςβρίσκονται σε αναγενή φάση, στο κεφάλι, αλλά και σε άλλες περιοχές του σώματος και προκαλεί μη ουλωτική αλωπεκία. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι περίπου 1-2%.
Προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Συχνά συνυπάρχει με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις όπως για παράδειγμα η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, ο ερυθηματώδης λύκος, το σκληρόδερμα και η λεύκη.
Συμπτώματα Γυροειδούς Αλωπεκίας
(Η εικόνα προέρχεται από την DermNet New Zealand)
Το πιο κοινό σύμπτωμα της γυροειδούς αλωπεκίας είναι η ύπαρξη μιας ή περισσοτερων μικρών αποψιλωτικών πλακών, στρογγυλού ή ωοειδούς σχήματος, οι οποίες συνήθως εντοπίζονται στο κεφάλι, στο γένειο, ή σε άλλες περιοχές του δέρματος που φέρουν τρίχες.
Σπάνια μπορεί να συνυπάρχει και προσβολή των ονύχων με την εμφάνιση βοθρίων, ή γραμμώσεων. Η νόσος έχει την τάση να υποχωρεί μόνη της. Σπανιότερα, μπορεί να παραμείνει ενεργός για πολλά χρόνια.
Θεραπεία Γυροειδούς Αλωπεκίας
Οι τοπικές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν την εφαρμογή τοπικών ή ενδοβλαβικών κορτικοστεροειδών, διαφόρων ερεθιστικών ουσιών, καθώς και αλλεργιογόνων. Οι συστηματικές θεραπείες, που επιλέγονται μόνο σε βαριά περιστατικά, περιλαμβάνουν τη χορήγηση κορτικοστεροειδών, καθώς και ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, όπως η μεθοτρεξάτη και η κυκλοσπορίνη.